1930 Donostiako Hitzarmenean. Historia eta sinkopea

Donostia 2016, Europako Kultur Hiriburuaren barruan garatutako Bake-ituna proiektuko Ikerketakasu motako erakusketa bat da, eta Donostiako Koldo Mitxelena Kulturuneko Ganbara Aretoan egongo da ikusgai. 1930eko abuztuaren 17an, ideia errepublikano eta sozialistetatik hurbil zeuden joera ideologiko eta politiko desberdinetako ordezkariak bildu ziren Donostian, akordio bat lortu eta Alfontso XIII.aren erregealdia amaitzeko asmoz. Zuzendaritza-batzorde bat adostu zuten denen artean, Niceto Alcalá-Zamora buru zutela,
Bigarren Errepublika ezarriko zuen mugimendu iraultzailea koordinatzeko. Paradigma politiko eta sozial berri baterako behin betiko aldaketa bultzatu zuen bilera hark. Handik hilabete batzuetara, 1931ko apirilaren 14an, Espainiako Bigarren Errepublikako behin-behineko Gobernua osatu zen. Bi abiapuntu ditu erakusketak: Espainiako Bigarren Errepublikari
bidea zabaldu zion Donostiako Ituna eta Errepublikaren irudiaren feminizazioa, emakumea sinbolo gisa, Antonia Mercé «La Argentina»k gorpuztua. La Argentina, Errepublikaren beraren kultura-adierazgarri gailena, 1936ko uztailaren 18an hil zen, estatu-kolpeari buruzko albisteek aztoratuta, Donostian euskal dantzen erakustaldi bat ikusten egon eta gero.
Bazirudien artistaren aztoramen fisikoak, haren gorputzak berak, hezurmamitu egin zituela gertakari historikoak; eta indibidualak kolektiboarekin duen lotura estuak eragindako inflexio hura argi ageri zaigu garai historiko eta politiko hartako beste artista eta obra batzuetan, Kazuo Ohno dantzariaren lanean, esate baterako. La Argentina dantzan ikusi eta gero dantzan hasitako Ohnok Butô izeneko dantza-mota berriaren bidez oroitzen du gure dantzaria, mende erdi geroago. Historiaren oihartzunak dakartzaten uneak bildu ditu erakusketak, gorputza banakako nahiz taldeko oroitzapenen artxibo bihurtzen duten uneak. Isabel de Naverán komisarioak zera idatzi du: «Walter Benjaminek esaten digun moduan, iragana historikoki egituratzeak ez du esan nahi egia gertatu zen moduan ezagutuko dugunik, baizik eta oroipen batez jabetuko garela, arrisku-une batean argitzen denean, errekonozitzeko moduan agertzen zaigun liparrean distira egiten duen irudi gisa baino ezin baita iragana harrapatu. Orainak, beraz, atzoko itzalguneetan distirak atzemateko zeregina duen errekonozimendu-eskaner baten gisa jarduten du, erresonantzia magnetiko bat balitz bezala». La Argentina txikituta gelditu zen estatu-kolpeari buruzko albistea entzutean. Historiaren oldarraren aurrean gorputzak agertzen duen hauskortasuna —Envoltura antzezlanaren aurkezpenetan, Idoia Zabaleta, Camila Téllez, Patricia Caballero eta Iñaki Azpillagak gertaera hura dakarte gogora— da gertakari historikoa irakurtzeko argia, fokua. Erresonantziak eta erreberberazioak. Historia eta sinkopea.
 

2016ko ekainaren 10etik irailaren 4ra
Ganbara, 3.pisua
Ordutegia: Asteartetik igandera,  10:00 - 20:00 Jai egunak barne