Pons Artxiboa

2002/10/17 - 2003/1/11

Komisarioa: Carlos Basualdo - Mónica Amor
Artistak: Alys, Francis; Ashkin, Michael; Barney, Matthew; Barth, Utah; Bernardelli, Enrica; Boltansky, Christian; Brown, Don; Camnitzer,LuisCasabere, James; Castillo, Monica; Chieso, Taro; Cinto, Sandra; Collishaw, Mat; Costi, Rochelle; Crewdson, Gregory; De La Torre, Milagros; De Souza, Edgar; Do Espirito Santo, Iran; Eliasson, Olafur; Fernandez, José Gabriel; Fuertes, Rosana; Galán, Julio; Girón, MonicaGonzalez Torres, Felix; Hernández-Díez, Jose Antonio; Hodges, Jim; Hubbard, Teresa + Birchl; Kacero, Fabio; Kuitca. Guillermo; Lee, Nikki S.; Leiner, Jac; Leonilson; Lucas, Sarah; Manglano Ovalle , Inigo; Meireles, Cildo; Monkkonen, PenttiMorimura, Yasumasa; Muñiz, Vik; Murakami, Takachi; NetoE, Ernesto; Neuenschwanderd , Rivane; Obregón, Roberto; Orozco, Gabriel; Oursler , Tony; Pombo, Marcelo; Renno, Rosangela; Rondinone, Ugo; Rossel, Daniela; Salcedo , Doris; Schnabel, John; Schneider, GregorSerrano, Andrés; Sherman, Cindy; Shonibare, Yinka; Simpson, Lorna; Soares, Valeska; Sugimoto, Hiroshi; Varejao, Adriana; Voita, Bernard; Weidle, Carina
Testuak: Monica Amor-Carlos Basualdo
Muntaia: Croquis
 

Prentsa oharra:



Alfonso Pons hirurogeiko hamarkadaren bukaeran hasi zen Venezuelan arte bilduma osatzen, eta Latinamerikako artisten lanari heldu nahi izan zion, antza definiturik zegoen sailkapenaren arabera, eta neurri handian, mutikoa zelarik osatuz joan zen zigilu bilduma mugagabetasun inplizitu gisa hautemandakoari buru egitearren. Nolanahi ere, une batez Pons bildumak kultura erregistrorako betetzen duen eginkizun garrantzitsua alde batera uzten baldin badugu, hauxe da azaleratzen dena: erakundeek kategoriak ipintzeko daukaten joera eta banakoak espezializatzeko daukan bulkada saihesten dituzten arte lanen multzoa, alegia. Horregatik, erakusketa honetan, bilduma osatzen duten askotariko lanen aukera jendaurrean jartzen den lehenengoan, nabarmendu duguna ez dira estilo edo geopolitika kontzeptuak izan, ez dira arte, museo edo historia kategoriak izan -arte bildumak horiekin uztartzeko joera baitago-, ezta banakoaren eta bildumaren arteko identifikazioa ere; aitzitik, ekoizpen guztiak eta objektuak metatzea eta jakintza barruraino zeharkatzen dituen artxiboaren eta desioaren arteko elkargunea nabarmendu baitugu.Artxibo ideiara jo dugu bildumaren ezaugarria den dualtasuna azaltzeko: gune publikoan erakusgai dagoen bilduma pribatua, antolatuak izateko zain dauden kultura dokumentuen pilaketa den bilduma. Bildumak, artxibo pribatuaren ikuspegitik begiratuta, subjektiboak diren hautatze ekintza guztien dimentsio publiko eta gizartekoa erregistratzen du, kultur objektuak metatze horretan ustez existitzen baita, eta, aldi berean, hemen hizpide dugun lanen aukera gordin eta lotsagabearen ezin azpiratuzko berezitasuna. Nola artxiboak jotzen duen batzuetan adieraztezinak diren eguneroko gertaerak -artxiboaren lehengaia eratzen duten sintoma, ikur, erregistro eta trazuak- dokumentu adierazgarri, testigantza historiko bilakatzera, hala dauka bildumak ideal ezinezkoa helburu, banakoaren eta bildumaren ordezkoa izan beharko litzatekeen kulturaren arteko elkarrizketa ezegonkorra finkatzea, alegia.

Nola antolatuko ote, bada, erakusketa batean, bilduma guztien barruan inplizitua den narratiba aurkako hori? Erakusketa honetan antolatu diren erakusguneek barne-barneko elkarrizketa mantentzen dute liburutegiek orokorrean daukaten, eta Koldo Mitxelena Kulturuneko alboko liburutegiak bereziki duen erregistro obsesiboaren eginkizunarekin. Horrela, bada, erdiguneko espazioetako batek lerro eskematikoak trazatzen ditu, liburu gordailua, kabinetea eta liburutegia gogora ekartzen eta oroitarazten dituztenak: toki horietan, betidanik, sortu, antolatu eta metatu izan da jakintza. Hor irudika dezakegu liburuzain artatsua, edo bildumazale obsesiboa, haren idazmahaia osorik hartu duen agiri, datu eta argazki oldeari zentzua eman nahian.

Bigarren espazioa, era berean erakustaretoaren erdigunean kokaturik, ekintzarik gogokoen ready-made erabiltzea duten objektuz, eta jostailu surrealistak gogora ekartzen dituzten ondoan jartze zentzugabeko, hiru dimentsiotako hilotz dotoreez gainezka egongo litzateke. Hirugarren espazioan, erakustaretoaren erdigunea inguratzen duten korridoreek osaturik, arte lanak gai kategorien arabera elkartzea erabaki dugu; kategoriok, aldi berean, nahasi egingo lituzkete arte lanak arte esparruen arabera batzen dituzten museo kategoriak – pintura, eskultura, marrazkia, argazkia, e. a.-. Emaitza, hainbat mini-erakusketa dira, hutsalak diren gaiak, antza, abiagune dituztenak –paisaia, erretratua, kasu-, baina erakusketaren bihotz sinboliko osoan (bildumagilearen jolas gunea eta estudioa) agerian daudenak, berezitasunari eta kontzeptuari atxikirik dagoen tentsioaren ezaugarri gisa.

Azkenik, erakusketak bilduman ondo ordezkaturik dauden artisten lanez eratutako nukleoak ere izango ditu osagarri, korridoreetan sarrera daukaten inguruko aretoetan kokaturik. Panoramika laburrak balira bezala, erakusketaren egitura “subjektiboa” inguratzen duten gela horiek –bildumagilea, eta korridoreetan, erreprimitutako oroimenen antzera, berragertzen diren gaien bidez “irudikaturiko” haren obsesioak ere inguratzen dituztenak- museoa ekartzen dute berriro hizpidera, bildumaren eta artxiboaren grinen solaskide gisa.